అస్తిత్వవాదసాహిత్యం-5
ఒక భారతీయపరిచయం:
కాఫ్కా -3
తీర్పు
కాఫ్కా కథలు సాధారణంగా అసహజము అనూహ్యము అవాస్తవము అయిన సంఘటనలతో ప్రారంభమవుతాయి అనేది ప్రసిద్ధమే. ఉదాహరణకు, “నేరవిచారణ” ( The Trial), “విపరిణామము” (Metamorphosis) . “ తీర్పు” కథ అందుకు విపర్యయం. ఇందులో ప్రారంభం అతిసహజము వాస్తవము, ముగింపు అసహజము అనూహ్యము.
కాఫ్కా కథలు అవాస్తవికాలు. కాని అవి మనల్ని ఎందుకు పట్టుకుంటున్నాయి? అవి మన మనసుల’లోని’ వాస్తవాలను పట్టుకుంటున్నాయి కనుక. మనకు తెలియకుండా మనలో దాగిన వాస్తవాలను, అంతరంగపు బావిలోకి అవాస్తవాల గాలంవేసి బయటకులాగుతాడు కాఫ్కా. అప్పుడవి ఉబ్బిన శవాల్లా బయటపడతాయి. అవి “మన” శవాలు కనుక, మనల్ని వదలవు. “శవాలు” కనుక మనల్ని బాధపెడుతూనే ఉంటాయి.వాటిని బావిలోకి తోసేసింది మనమే కనుక,చేసిన హత్య మనల్ని వదలక వెంటాడుతూనే ఉంటుంది. ఈ అతివాస్తవికశిల్పమే మనల్ని మనకు దగ్గరచేస్తుంది.
“తీర్పు” లో తీర్పు అన్యాయమే. కథ ముగింపు స్థూలంగా అసహజమే. కాని, దాని వాస్తవస్వరూపమేమిటి?
ఈ కథలో కామం ప్రధానవస్తువు. ప్రాణికి మూలప్రచోదనశక్తి లైంగికమే (libidinal energy).దానికి అంగం అర్థం . సంస్కృతంలో “కామం” అర్థకామాలను రెంటినీ చెబుతుంది. భారతీయసంస్కృతిలో ప్రేమ లేదు, కామమే ఉంది. అది వ్యక్తమయ్యే రూపంలో కామమో ప్రేమో అవుతుంది. ఉపనిషద్దర్శనం కామంతోనే మొదలవుతుంది.(“సోఽకామయత”;”ఏకాకీ నరమతే”, “ స ద్వితీయమైచ్ఛత్”. (ఆదిపురుషుడు, ప్రజాపతి) కామించెను (కోరెను) ; ఏకాకి రమించలేడు ; అతడు జంటను కోరెను.)
స్త్రీ పక్కన లేకపోతే బోర్ కొడుతుంది, “న రమతే” . పక్కకొచ్చిన తరువాత కాని ఏం కొడుతుందో తెలియదు పాపం, ఆదిపురుషుడికిగాని అధునాతనపురుషుడికిగాని .ఇది అనాదిద్వైవిధ్యం. స్త్రీ కావలె.కాని స్త్రీ ఊరక రాదు. ఆమె కొరకు తాను ఏదీ వదలుకోలేడు. మనిషి లోని యీ నిత్యద్వైవిధ్యమే “తీర్పు” కథలోనే కాదు, కాఫ్కా రచనలంతటా కనిపిస్తుంది. ఈ అనాదికామద్వైవిధ్యమే మనిషి ఆదిపాపం (original sin).
“తీర్పు” కథ కాఫ్కా “ఎఫ్ కు” ,“For F” (Felice Bauer ) అంకితమిచ్చాడు.కాఫ్కా యీ కథ రాయడానికి ఆరువారాలముందు ఫెలిస్ బోవర్ ను కలిశాడు, తన స్నేహితుడు మేక్స్ బ్రాడ్ (Max Brod) యింట్లో. ఆమెను కలిసి ఉండక పోయిఉంటే యీ కథ రాసిఉండేవాణ్ణి కాదన్నాడు కాఫ్కా. ఆమెతో కాఫ్కా వివాహం రెండుసార్లు నిశ్చయమై, రెండుసార్లు భగ్నం చేసుకున్నాడు. అతడు ఆమెకు చెప్పిన కారణం, తనతో ఆమె సుఖంగా జీవించలేదు. తనకు చెప్పుకున్న కారణం తనకు సాహిత్యంతో నిశ్చయమే కాదు వివాహంకూడా జరిగిపోయింది. సాహిత్యపు కౌగిలిలో బందీ అయి ఉన్నాడు. విడిపించుకోలేడు . ప్రేమకథలో విలన్ కూడా ఉండకపోతే కథ రక్తి కట్టదు. ఈ కథలో విలన్ రచయితే. కథ రచనతోనే మొదలవుతుంది, రాసేది ఉత్తరమే, అయినా రచనే కదా?
కథలు రాయని జీవితమా, రమణి చనుమొనలమీద రాయని జీవితమా? ఈ సంఘర్షణ కాఫ్కా జీవితంలో బలంగానే ఉండింది. “తీర్పు” లో కూడా యీ సంఘర్షణ ప్రముఖం.
జి ఓర్గ్, రష్యాలో ప్రవాసి అయిన అతడి మిత్రుడు యిద్దరూ వ్యాపారులే. ఏం వ్యాపారమో కథలో ఎక్కడా చెప్పలేదు. మనకు తెలిసి యిద్దరిదీ రచనావ్యాపారమే.ఇద్దరూ ఉత్తరప్రత్యుత్తరాలు మాత్రం రాసుకుంటారు.ఈ కథలో, ఉత్తరాలు రాసుకోడం రచనాప్రవృత్తికి ప్రతీకగా గ్రహించవచ్చు మనం.
కథ అర్థకామాలతోనే మొదలవుతుంది. “మంచి వసంతకాలం.జిఓర్గ్ యువకుడు. వ్యాపారి.” (“the most beautiful time in spring. George Benderman, a young merchant, tr. Ian Johnston) అర్థకామాలకు అనువైన సమయం.వసంతంతో పాటు కథలో విలన్ కూడా ప్రవేశిస్తాడు, అదృశ్యంగా, ఉత్తరరచనరూపంలో.
నిజమే. కథలో కాదు కాని, కథ వెలుపల కొంత కథ ఉంది. అది కథారచనాసందర్భానికి సంబంధించింది. కాఫ్కా యీ కథను Yom Kippur రాత్రి రాశాడు. Yom Kippur యూదులకు పశ్చాత్తాప పర్వదినం. ఆ రోజు వారు ఉపవాసము, బ్రహ్మచర్యము పాటిస్తారు. ఈ సందర్భప్రాధాన్యం కథలో ఎక్కడైనా ప్రతిఫలించిందా ? అర్థకామాలకు అనువైన సమయం వసంతప్రస్తావనతో ప్రారంభమైన కథలో, వ్యక్తమైన ఆ అర్థకామాలకు అడుగున అవ్యక్తంగా ఉన్న వాటి ప్రతిరోధకశక్తిని, ఉపవాసబ్రహ్మచర్యాలను, కథ ఏవిధంగానైనా వాడుకుందా?
ఈ కథను అనేకకోణాలనుండి పరిశీలించారు- ఫ్రాయిడ్ చెప్పిన మానసికలైంగికకోణం (psychosexual),యూదు క్రైస్తవ కోణం, సామాజికకోణం, యింకా అనేకానేకం. వీటన్నిటినీ అవసరమున్న చోట అవసరమున్నంతవరకు మాత్రమే స్పృశిస్తూ వెళదాం.
మొదటి సారి యీ కథ చదివినపుడు, మన తీర్పు తండ్రికి వ్యతిరేకం. ఇది సరి అయిన తీర్పేనా? ఇప్పుడు కొడుకు కథ చూద్దాం. కొడుకుకు వ్యతిరేకంగా సాక్ష్యం సేకరించగలమా? పాఠకుడు యిరుపక్షాల వాదనలు వినవలె కదా?
ఈ కథలో ప్రత్యక్షపాత్రలు రెండు, పరోక్షంలో రెండు అనుకున్నాం. పరలోకంలోని “ మన అమ్మ” “our mother” కూడా ఒక ప్రధాన పాత్ర. (కథలో తండ్రి, చనిపోయిన తన భార్యను గురించి కొడుకుతో మాట్లాడుతూ, “మీ అమ్మ” అనడు,“our mother” అంటాడు. ఇది కీలకమైన అంశమే, ఇడిపస్ కాంప్లెక్సు లో. ఈ నాలుగు పాత్రల లెక్క సరి అయినదా? మరొకసారి చూద్దాం. ముందు, రష్యాలో మిత్రుడి విషయం చూద్దాం. ఇతన్ని పరిశీలిస్తే, జిఓర్గ్ పాత్ర స్వరూపం మరింత స్పష్టమవుతుంది.
రష్యాలో ఉన్న మిత్రుడికి ఉత్తరం రాయడంతో మొదలవుతుంది కథ. ఉత్తరం మిత్రుడికేనా? జిఓర్గ్ తను రాసిన ఉత్తరం గురించి తండ్రికి చెప్పడానికి ఆయన గదికి వెళ్ళి ఏమన్నాడు? పీటర్స్ బర్గ్ కు ఉత్తరం రాశానన్నాడు. ఊళ్ళకు ఉత్తరాలు రాయం. వ్యక్తులకు రాస్తాం. సహజంగానే తండ్రి యీ అసహజతను గుర్తించడమే కాక, గుర్తించినట్టు కొడుక్కు ప్రకటిస్తాడు, “పీటర్స్ బర్గ్?”. ఇంక కొంత సంభాషణ సాగాక, “ నీకు పీటర్స్ బర్గ్ లో ఒక మిత్రుడున్నాడా?”, అని ఆశ్చర్యం ప్రకటిస్తాడు. తండ్రి పెద్దవాడైనాడు, మతిమరుపు, అనుకున్నాడు కొడుకు. అతన్ని గుర్తు తెప్పించడానికి ప్రయత్నిస్తాడు. కొంత సేపటికి తండ్రి, కుండ బద్దలు కొట్టినట్టు, “ నా దగ్గర నాటకాలాడకు. నీకు పీటర్స్ బర్గ్ లో మిత్రుడే లేడు” , అంటాడు. ఇంక కొంత సేపటికి, వాడు నీకు మిత్రుడు కాదు, అంటాడు. నీవే వాణ్ణి పరదేశానికి తరిమేశావంటాడు. నీ పెళ్ళివిషయం, వ్యాపారం వాడికి తెలియకుండా దాచి, వాణ్ణి వంచిస్తున్నావంటాడు. “అతడు నాకు కొడుకులాంటివాడు, నీకంటే నాకు యిష్టమైన కొడుకు అయ్యేవాడు”. ఇది తండ్రి తన కొడుకు మిత్రుణ్ణి గురించి అన్న మాటలు. దీన్ని బట్టి మనమేమి అర్థం చేసుకోవలె? ఆ మిత్రుడసలున్నాడా? లేకపోతే, లేని మిత్రుణ్ణి తన కొడుకు మోసంచేయడమేమిటి? పైగా, “నీవు వాడికి ఉత్తరాలు రాయడడమేమిటి? నేను వాడికి ఉత్తరాలు ఎప్పటికప్పుడు రాస్తూనే ఉన్నాను.వాడికంతా తెలుసు. అసలు నీవు రాసే అబద్ధాలు వాడు చదువుతాడనుకుంటున్నావా? నీవుత్తరాలు ఎడంచేత్తో నలిపేస్తూ, కుడిచేత్తో నా ఉత్తరాలు పట్టుకుని చదువుతాడు”, అంటాడు.
ఇక జిఓర్గ్ ఏమంటాడో చూద్దాం. అతని మాటల్లోనే, అతడు మిత్రుడికి రాసిన ఉత్తరాలలో రాయవలసిన విషయాలేవో రాస్తూ వచ్చాడు. మూడు ఉత్తరాలలో, ఊళ్ళో ఎవరెవరివో పెళ్ళిళ్ళ గురించి రాశాడు కాని, తన పెళ్ళి గురించి రాయలేదు. ఈ ఉత్తరంలో కూడా తన పెళ్ళి ప్రధానవిషయం కాదు. చివరి వరకు దాచిన పెళ్ళి వార్త, ఉత్తరంలో కూడా చివరవరకు వాయిదావేసి, చివర రాశాడు.ఇది వంచన అంటాడు తండ్రి. కొడుకు, మిత్రుణ్ణి బాధపెట్టకూడదని యింతవరకు దాచానంటాడు.
ఈ మిత్రుడి విషయంలో మరో సాక్షిని కూడా ప్రశ్నించాలి. ఫ్రీడా “ నీ. మిత్రుడు రాకుండా నీవు పెళ్ళెలా చేసుకుంటావు? ”, అంటుంది. అంతే కాదు, నీ మిత్రుడు ఆ పరిస్థితిలో ఉంటే, నీవసలు పెళ్ళి చేసుకోకూడదు”, అంటుంది.ఇది మరీ ఆశ్చర్యం. ఏ వధువైనా, ఎంత సౌజన్యమూర్తి అయినా, యిలా అంటుందా? అసలెవడు యీ మిత్రుడు ? అతని విషయంలో ఆమె కెందుకంత ఆసక్తి? అపార్థం చేసుకోకండి.ఆమె ఆసక్తి మిత్రుడి గురించి కాదు, కాబోయే భర్తకు తనయందు నిబద్ధతత గురించి.పెళ్ళి అయిననతరువాత తనతో కూడా దాపరికంలేకుండా ఉంటాడా? మిత్రుడి దగ్గర యిన్ని విషయాలు దాచినవాడు, ఏ కారణమైనా చెప్పొచ్చు, రేపు తన దగ్గర దాచడా?
ఈ ప్రవాసమిత్రుడు, తండ్రికి చాలా యిష్టమట.నిజమా? కొడుకు అందుకు విరుద్ధంగా, నీకు నా మిత్రుడంటే యిష్టం ఉండదు. అందుకే నీ దగ్గర దాచానంటాడు. దానికి విరుద్ధంగాకూడా అంటాడు కొడుకు, “ నీవు అతనితో బాగా మాట్లాడేవాడివి కూడా”, అని. తండ్రి అంటాడు, “అతడికోసం నేను ఏడవలేదనుకుంటున్నావా?” ( “Do you imagine I didn't cry over him?)
ఆ మిత్రుడు చచ్చిపోయాడు, వాడికోసం నేను ఏడ్చాను కూడా అంటున్నాడు. అంటే ఏమిటి అర్థం? నీలోని రచయితను నేను ఆమోదించలేనని, ఆమోదించలేదని నీ అభియోగం.అది సరికాదు.
ఇంతకూ యీ ప్రవాసమిత్రుడి విషయం తేల్చవలసిందే. ఇతడు వాస్తవంగా లేడు. తండ్రి చెప్పిందే నిజం. జిఓర్గ్ తనలోని ఒక భాగాన్ని , తనకు దూరంగా , పరదేశానికి ప్రవాసం పంపాడు. అతణ్ణి ఆమోదించలేడు. తనకు జీవితంలో స్థిరపడాలని, వ్యాపారంలో వృద్ధిచెందాలని, పెళ్ళి చేసుకోవాలని ఉంది. తనలోని ఆ “మిత్రుడు” తనకు అమిత్రుడు.అందుకే అతడికి ప్రవాసం. అక్కడ అతడూ “వ్యాపారం” చేస్తున్నాడు. అతడిది రచనావ్యాపారం.
తనలోని రచయితకు తనకు జరిగే ఘర్షణలో జిఓర్గ్ తండ్రి , కాబోయే భార్య నష్టపోతారు. కష్టానికి నష్టానికి తాను కారకుడు. కనుక శిక్షార్హుడు.
ఇంతకూ, తేలిందేమిటంటే, కథలో ఒక పాత్ర తగ్గిపోయాడు.ప్రవాసమిత్రుడు లేడు, తిరిగిరాడు. నలుగురు ముగ్గురైనారు. చివరకు కథలో ఎందరు మిగులుతారో చూద్దాం.
రచనావ్యాసంగానికి పెళ్ళికి యీ కథలో ఉన్నంత వైరుద్ధ్యం, ఎన్నికలో యింత ఘర్షణ అవసరమా? ఈ రెంటిలో ఏదో ఒక దానినే ఎన్నుకొన తీరాలా? కీర్క్ గార్డ్, కాఫ్కాలవంటివారికి ప్రత్యేకమనదగినదా? లేక వారి అనిర్దిష్టమైన లైంగికసమస్యను దాచడానికి ఇది ఒక నెపమా? ఫ్రాయిడ్ సిద్ధాంతందృష్టిలో దీనిని పరిశీలించవచ్చు. తండ్రికొడుకులకు మధ్య తల్లివిషయంలో స్పర్ధగా మొదలై తాదాత్మ్యతగా ( identity) పరిణమిస్తుందన్నది ఆ సిద్ధాంతం. అది కథలో స్పష్టమే. ఆ స్పర్థలో కలిగిందే జిఓర్గ్ వివాహవైముఖ్యం కావచ్చు. ఆ అపరాధభావం కథ ముగింపుకు కారణం కావచ్చు. తండ్రి కొడుకును చాలా తీవ్రమైన నిందచేస్తాడు కొడుకు, శీలంలేని స్త్రీవలలో పడి తల్లి స్మృతిని అపవిత్రం చేస్తున్నాడని. నేరం యిద్దరిదీ. కనుక యిద్దరూ పంచుకున్నారు. తండ్రి తీర్పు మాత్రమే చెప్పాడు. దాని అమలు చేయవలసిన అవసరం లేదు కొడుకుకు. తండ్రి ఫ్రాయిడ్ దృష్టిలో సూపర్ యీగో (superego). అది ఎప్పుడూ అతి కఠినంగానే తీర్పు యిస్తుంది. కాని యీగో ( ego) దానిని సమన్వయించుకోవలె. జి ఓర్గ్ ఆ సమన్వయం చేసుకోలేదు. ( భారతీయభావనలో ఫ్రాయిడ్ చెప్పిన ఇడ్, యీగో,సూపర్ యీగోలకు సమానార్థకాలు కాకపోవచ్చు.కాని యింద్రియాలు, మనసు, బుద్ధి యీ పనులు చేస్తాయి. బుద్ధి ఒక్కొక సారి అతిగా బుద్ధి చెప్పాలని చూస్తుంది. మనసు యింద్రియబుద్ధులను. సమన్వయపరచాలి.బుద్ధికి కూడా బుద్ధి చెప్పవలసి ఉంటుంది. అలా జరగలేదు కాఫ్కా కథలో. తండ్రి కొడుకులిద్దరూ తప్పు చేశారు.( ఈ తప్పుకు పరిష్కారం కాఫ్కా ఎలా చేశాడో చివర చూద్దాం.)
ఇప్పుడు మరో పాత్ర కూడా నిష్క్రమించాడు. తండ్రి కూడా లేడు . అతడు జిఓర్గ్ బుద్ధి (superego).
ఇద్దరు మిగిలారు.జిఓర్గ్, ఫ్రీడా. జిఓర్గ్ నలుగురిలా సుఖజీవనం, జీవనసుఖం కోరుకున్నాడు.
అతడు కోరిన “సాధారణ” జీవితానికి ప్రతీక ఫ్రీడా.అది అందదేమోనని అతడి ఆందోళన, అతనిలో ఘర్షణ. అతడి ఆత్మహత్యలో కూడా లైంగికస్ఫురణ. ( “నీళ్ళలో మునిగి చావు” అన్నది తండ్రి విధించిన శిక్షారూపం. “నీళ్ళలో మునగడం” రతిస్ఫురణ. కాఫ్కా వాడిన జర్మన్ పదం (Verkehr) రెండర్థాలనిస్తుంది. ఈ కథ ముగింపులో నది వంతెనపై ట్రాఫిక్ ను , లైంగికక్రియను కూడా స్ఫురించే పదం వాడాడు కాఫ్కా. ( Verkehr - traffic or transport, but also association, communication, dealings (in a commercial sense) or intercourse (in all meanings of the term).వంతెన కడ్డీ పట్టుకుని వేలాడుతున్నవాడు, ట్రాఫిక్ రొదకోసం ఆగి, అప్పుడు చేతులు వదిలేశాడు. రొద ఎందుకు అవసరం? నది చేసే రతికూజితాలు రొదలో మునిగిపోడానికి.(“his hands were getting weak. Between the posts he spotted an autobus that would easily drown out his fall.”)
అంటే, తీర్పు, అమలు రెండు కూడా వాస్తవాలు కావు, ప్రతీకలు.
తీర్పుకు తిరిగి చేరుకుందాం. తండ్రి కొడుకులు యిద్దరూ తప్పు చేశారు. ఆ తప్పులను కాఫ్కా ఎలా పరిష్కరించాడు? కుటుంబంలో కాదు, లోకంలో కాదు, తప్పు లేకుండా ఒప్పు ఉండదు.అన్యాయం లేకుండా న్యాయం ఉండదు. అసత్యం లేకుండా సత్యం ఉండదు. ఇది కల్తీ లోకం. ఈ కల్తీ అస్తిత్వవాదసత్యం.ఈ సత్యాన్ని యీ కథలో కాఫ్కా ఎలా చెప్పాడో చూద్దాం.
జిఓర్గ్ చాలా పశ్చాత్తాపం పొందాడు, పెద్దవాడైన తండ్రిని శ్రద్ధగా చూచుకోలేదని. ఆయనను తన చేతుల్లోకి తీసుకుని తన గదిలో తన పక్కమీద పడుకోబెట్టడానికి తీసుకెళుతున్నాడు. తీసుకెళుతున్నపుడు, తండ్రి తన గుండెపైన వేలాడుతున్న గడియారపుగొలుసుతో ఆడుకుంటున్నట్టు అనిపించింది. గొలుసు విడిపించి ఆయనను పక్కమీద పడుకోబెట్టడం కష్టమయింది.
“the father was playing with his watch chain. He held the chain so firmly that he could not immediately lay him onto the bed.”
“his father was playing with his watch chain on his chest”
“the old man on his breast was playing with his watch chain”
ఇన్ని విధాల అనువాదాలు చేశారు యింగ్లీషులో. ఇందులో ఒకటి సరి అయిన అనువాదం కాదు. తప్పు అనువాదం కూడా. కాని ఆ తప్పు నాకు నచ్చింది.”the old man on his breast” సరి అయిన అనువాదం కాదు. కాని ఆ తప్పు, ముసలి తండ్రిని కొడుకు గుండెలపై చంటివాణ్ణి చేసింది. కొడుకు గుండెపై జేబుగడియారపు గొలుసు వేలాడుతూంది.ఆ గొలుసుతో ఆడుతున్నాడు ముసలాడు. (“an seiner Brust der Vater mit seiner Uhrkette spiele”)
తండ్రిని చేతులమీదనుండి తీసి పక్కపై పడుకోబెట్టడం “కష్టమయింది”.ఏమిటా కష్టం? బృహత్కాయుడు తండ్రి (“ still a giant!”). తండ్రి బరువైనాడా? లేక అతడు బలంగా పట్టుకున్న గొలుసు విడిపించడం కష్టమైందా ? ఏ తల్లినడిగినా చెబుతుంది ఆ కష్టమేమిటో? చంటివాణ్ణి ఒడిలోనుండి తీసి పక్కపై పడుకోబెట్టబోతుంటే, బుల్లి చేతులతో వాడు తన మెడలోని మంగళసూత్రంతోనో చంద్రహారంతోనో ఆడుకుంటుంటాడు. ఆ చిన్న చేతులనుండి “గొలుసు” విడిపించడం సులభమేమీ కాదు, యిద్దరికీ . కథలో తండ్రి చంటివాడైనాడు. కొడుకు తల్లి అయ్యాడు. (“అతడికోసం నేను ఏడవలేదనుకుంటున్నావా?” “Do you imagine I didn't cry over him?” అంటాడు తండ్రి తన “ప్రవాసికొడుకు” గురించి .) ఈ గొలుసు, యీ కథలో ప్రాణభూతమైన ప్రతీక. తండ్రికొడుకులు యిద్దరిలో లోపాలుంటాయి.కాని బంధం ఏమవుతుంది? తండ్రికొడుకులబంధమే కాదు, ఏ బంధమైనా విడిపించడం సులభంకాదు. తండ్రి ప్రేమ నిజం, స్వార్థమూ నిజం. అట్లాగే కొడుకు ప్రేమ నిజం, స్వార్థమూ నిజం . బంగారమే కాదు, ప్రేమ కూడా కల్తీ. రాగి కలిస్తేనే బంగారం గొలుసు లాగినా తెగదు .
కాఫ్కా బంధాలగురించి చెప్పడంలేదు. లోకంలోని కల్తీ అనే అస్తిత్వవాదసత్యం గురించి చెబుతున్నాడు.
'There are only two things. Truth and lies. Truth is indivisible, hence it cannot recognize itself; anyone who wants to recognize it has to be a lie.' (Kafka: Notebooks)
సత్యాసత్యాలు, న్యాయాన్యాయాలు ద్వంద్వాలు. ఒకటి లేకుండా మరొకటి ఉండదు. కల్తీలేని సత్యము, కల్తీలేని న్యాయము లోకంలో దొరకదు. ఇదే తండ్రి కొడుకుతో కోపంలో పలికిన నిజం:
“ఇంతవరకు నీకు నీవు మాత్రమే తెలుసు! నిజానికి నీవు ఒక అమాయకపు పిల్లవాడివి, కాని అంతకంటే నీవొక దయ్యపు మనిషివి.”
ఇదీ అసలు తీర్పు.
****
ఒక భారతీయపరిచయం:
కాఫ్కా -3
తీర్పు
కాఫ్కా కథలు సాధారణంగా అసహజము అనూహ్యము అవాస్తవము అయిన సంఘటనలతో ప్రారంభమవుతాయి అనేది ప్రసిద్ధమే. ఉదాహరణకు, “నేరవిచారణ” ( The Trial), “విపరిణామము” (Metamorphosis) . “ తీర్పు” కథ అందుకు విపర్యయం. ఇందులో ప్రారంభం అతిసహజము వాస్తవము, ముగింపు అసహజము అనూహ్యము.
కాఫ్కా కథలు అవాస్తవికాలు. కాని అవి మనల్ని ఎందుకు పట్టుకుంటున్నాయి? అవి మన మనసుల’లోని’ వాస్తవాలను పట్టుకుంటున్నాయి కనుక. మనకు తెలియకుండా మనలో దాగిన వాస్తవాలను, అంతరంగపు బావిలోకి అవాస్తవాల గాలంవేసి బయటకులాగుతాడు కాఫ్కా. అప్పుడవి ఉబ్బిన శవాల్లా బయటపడతాయి. అవి “మన” శవాలు కనుక, మనల్ని వదలవు. “శవాలు” కనుక మనల్ని బాధపెడుతూనే ఉంటాయి.వాటిని బావిలోకి తోసేసింది మనమే కనుక,చేసిన హత్య మనల్ని వదలక వెంటాడుతూనే ఉంటుంది. ఈ అతివాస్తవికశిల్పమే మనల్ని మనకు దగ్గరచేస్తుంది.
“తీర్పు” లో తీర్పు అన్యాయమే. కథ ముగింపు స్థూలంగా అసహజమే. కాని, దాని వాస్తవస్వరూపమేమిటి?
ఈ కథలో కామం ప్రధానవస్తువు. ప్రాణికి మూలప్రచోదనశక్తి లైంగికమే (libidinal energy).దానికి అంగం అర్థం . సంస్కృతంలో “కామం” అర్థకామాలను రెంటినీ చెబుతుంది. భారతీయసంస్కృతిలో ప్రేమ లేదు, కామమే ఉంది. అది వ్యక్తమయ్యే రూపంలో కామమో ప్రేమో అవుతుంది. ఉపనిషద్దర్శనం కామంతోనే మొదలవుతుంది.(“సోఽకామయత”;”ఏకాకీ నరమతే”, “ స ద్వితీయమైచ్ఛత్”. (ఆదిపురుషుడు, ప్రజాపతి) కామించెను (కోరెను) ; ఏకాకి రమించలేడు ; అతడు జంటను కోరెను.)
స్త్రీ పక్కన లేకపోతే బోర్ కొడుతుంది, “న రమతే” . పక్కకొచ్చిన తరువాత కాని ఏం కొడుతుందో తెలియదు పాపం, ఆదిపురుషుడికిగాని అధునాతనపురుషుడికిగాని .ఇది అనాదిద్వైవిధ్యం. స్త్రీ కావలె.కాని స్త్రీ ఊరక రాదు. ఆమె కొరకు తాను ఏదీ వదలుకోలేడు. మనిషి లోని యీ నిత్యద్వైవిధ్యమే “తీర్పు” కథలోనే కాదు, కాఫ్కా రచనలంతటా కనిపిస్తుంది. ఈ అనాదికామద్వైవిధ్యమే మనిషి ఆదిపాపం (original sin).
“తీర్పు” కథ కాఫ్కా “ఎఫ్ కు” ,“For F” (Felice Bauer ) అంకితమిచ్చాడు.కాఫ్కా యీ కథ రాయడానికి ఆరువారాలముందు ఫెలిస్ బోవర్ ను కలిశాడు, తన స్నేహితుడు మేక్స్ బ్రాడ్ (Max Brod) యింట్లో. ఆమెను కలిసి ఉండక పోయిఉంటే యీ కథ రాసిఉండేవాణ్ణి కాదన్నాడు కాఫ్కా. ఆమెతో కాఫ్కా వివాహం రెండుసార్లు నిశ్చయమై, రెండుసార్లు భగ్నం చేసుకున్నాడు. అతడు ఆమెకు చెప్పిన కారణం, తనతో ఆమె సుఖంగా జీవించలేదు. తనకు చెప్పుకున్న కారణం తనకు సాహిత్యంతో నిశ్చయమే కాదు వివాహంకూడా జరిగిపోయింది. సాహిత్యపు కౌగిలిలో బందీ అయి ఉన్నాడు. విడిపించుకోలేడు . ప్రేమకథలో విలన్ కూడా ఉండకపోతే కథ రక్తి కట్టదు. ఈ కథలో విలన్ రచయితే. కథ రచనతోనే మొదలవుతుంది, రాసేది ఉత్తరమే, అయినా రచనే కదా?
కథలు రాయని జీవితమా, రమణి చనుమొనలమీద రాయని జీవితమా? ఈ సంఘర్షణ కాఫ్కా జీవితంలో బలంగానే ఉండింది. “తీర్పు” లో కూడా యీ సంఘర్షణ ప్రముఖం.
జి ఓర్గ్, రష్యాలో ప్రవాసి అయిన అతడి మిత్రుడు యిద్దరూ వ్యాపారులే. ఏం వ్యాపారమో కథలో ఎక్కడా చెప్పలేదు. మనకు తెలిసి యిద్దరిదీ రచనావ్యాపారమే.ఇద్దరూ ఉత్తరప్రత్యుత్తరాలు మాత్రం రాసుకుంటారు.ఈ కథలో, ఉత్తరాలు రాసుకోడం రచనాప్రవృత్తికి ప్రతీకగా గ్రహించవచ్చు మనం.
కథ అర్థకామాలతోనే మొదలవుతుంది. “మంచి వసంతకాలం.జిఓర్గ్ యువకుడు. వ్యాపారి.” (“the most beautiful time in spring. George Benderman, a young merchant, tr. Ian Johnston) అర్థకామాలకు అనువైన సమయం.వసంతంతో పాటు కథలో విలన్ కూడా ప్రవేశిస్తాడు, అదృశ్యంగా, ఉత్తరరచనరూపంలో.
నిజమే. కథలో కాదు కాని, కథ వెలుపల కొంత కథ ఉంది. అది కథారచనాసందర్భానికి సంబంధించింది. కాఫ్కా యీ కథను Yom Kippur రాత్రి రాశాడు. Yom Kippur యూదులకు పశ్చాత్తాప పర్వదినం. ఆ రోజు వారు ఉపవాసము, బ్రహ్మచర్యము పాటిస్తారు. ఈ సందర్భప్రాధాన్యం కథలో ఎక్కడైనా ప్రతిఫలించిందా ? అర్థకామాలకు అనువైన సమయం వసంతప్రస్తావనతో ప్రారంభమైన కథలో, వ్యక్తమైన ఆ అర్థకామాలకు అడుగున అవ్యక్తంగా ఉన్న వాటి ప్రతిరోధకశక్తిని, ఉపవాసబ్రహ్మచర్యాలను, కథ ఏవిధంగానైనా వాడుకుందా?
ఈ కథను అనేకకోణాలనుండి పరిశీలించారు- ఫ్రాయిడ్ చెప్పిన మానసికలైంగికకోణం (psychosexual),యూదు క్రైస్తవ కోణం, సామాజికకోణం, యింకా అనేకానేకం. వీటన్నిటినీ అవసరమున్న చోట అవసరమున్నంతవరకు మాత్రమే స్పృశిస్తూ వెళదాం.
మొదటి సారి యీ కథ చదివినపుడు, మన తీర్పు తండ్రికి వ్యతిరేకం. ఇది సరి అయిన తీర్పేనా? ఇప్పుడు కొడుకు కథ చూద్దాం. కొడుకుకు వ్యతిరేకంగా సాక్ష్యం సేకరించగలమా? పాఠకుడు యిరుపక్షాల వాదనలు వినవలె కదా?
ఈ కథలో ప్రత్యక్షపాత్రలు రెండు, పరోక్షంలో రెండు అనుకున్నాం. పరలోకంలోని “ మన అమ్మ” “our mother” కూడా ఒక ప్రధాన పాత్ర. (కథలో తండ్రి, చనిపోయిన తన భార్యను గురించి కొడుకుతో మాట్లాడుతూ, “మీ అమ్మ” అనడు,“our mother” అంటాడు. ఇది కీలకమైన అంశమే, ఇడిపస్ కాంప్లెక్సు లో. ఈ నాలుగు పాత్రల లెక్క సరి అయినదా? మరొకసారి చూద్దాం. ముందు, రష్యాలో మిత్రుడి విషయం చూద్దాం. ఇతన్ని పరిశీలిస్తే, జిఓర్గ్ పాత్ర స్వరూపం మరింత స్పష్టమవుతుంది.
రష్యాలో ఉన్న మిత్రుడికి ఉత్తరం రాయడంతో మొదలవుతుంది కథ. ఉత్తరం మిత్రుడికేనా? జిఓర్గ్ తను రాసిన ఉత్తరం గురించి తండ్రికి చెప్పడానికి ఆయన గదికి వెళ్ళి ఏమన్నాడు? పీటర్స్ బర్గ్ కు ఉత్తరం రాశానన్నాడు. ఊళ్ళకు ఉత్తరాలు రాయం. వ్యక్తులకు రాస్తాం. సహజంగానే తండ్రి యీ అసహజతను గుర్తించడమే కాక, గుర్తించినట్టు కొడుక్కు ప్రకటిస్తాడు, “పీటర్స్ బర్గ్?”. ఇంక కొంత సంభాషణ సాగాక, “ నీకు పీటర్స్ బర్గ్ లో ఒక మిత్రుడున్నాడా?”, అని ఆశ్చర్యం ప్రకటిస్తాడు. తండ్రి పెద్దవాడైనాడు, మతిమరుపు, అనుకున్నాడు కొడుకు. అతన్ని గుర్తు తెప్పించడానికి ప్రయత్నిస్తాడు. కొంత సేపటికి తండ్రి, కుండ బద్దలు కొట్టినట్టు, “ నా దగ్గర నాటకాలాడకు. నీకు పీటర్స్ బర్గ్ లో మిత్రుడే లేడు” , అంటాడు. ఇంక కొంత సేపటికి, వాడు నీకు మిత్రుడు కాదు, అంటాడు. నీవే వాణ్ణి పరదేశానికి తరిమేశావంటాడు. నీ పెళ్ళివిషయం, వ్యాపారం వాడికి తెలియకుండా దాచి, వాణ్ణి వంచిస్తున్నావంటాడు. “అతడు నాకు కొడుకులాంటివాడు, నీకంటే నాకు యిష్టమైన కొడుకు అయ్యేవాడు”. ఇది తండ్రి తన కొడుకు మిత్రుణ్ణి గురించి అన్న మాటలు. దీన్ని బట్టి మనమేమి అర్థం చేసుకోవలె? ఆ మిత్రుడసలున్నాడా? లేకపోతే, లేని మిత్రుణ్ణి తన కొడుకు మోసంచేయడమేమిటి? పైగా, “నీవు వాడికి ఉత్తరాలు రాయడడమేమిటి? నేను వాడికి ఉత్తరాలు ఎప్పటికప్పుడు రాస్తూనే ఉన్నాను.వాడికంతా తెలుసు. అసలు నీవు రాసే అబద్ధాలు వాడు చదువుతాడనుకుంటున్నావా? నీవుత్తరాలు ఎడంచేత్తో నలిపేస్తూ, కుడిచేత్తో నా ఉత్తరాలు పట్టుకుని చదువుతాడు”, అంటాడు.
ఇక జిఓర్గ్ ఏమంటాడో చూద్దాం. అతని మాటల్లోనే, అతడు మిత్రుడికి రాసిన ఉత్తరాలలో రాయవలసిన విషయాలేవో రాస్తూ వచ్చాడు. మూడు ఉత్తరాలలో, ఊళ్ళో ఎవరెవరివో పెళ్ళిళ్ళ గురించి రాశాడు కాని, తన పెళ్ళి గురించి రాయలేదు. ఈ ఉత్తరంలో కూడా తన పెళ్ళి ప్రధానవిషయం కాదు. చివరి వరకు దాచిన పెళ్ళి వార్త, ఉత్తరంలో కూడా చివరవరకు వాయిదావేసి, చివర రాశాడు.ఇది వంచన అంటాడు తండ్రి. కొడుకు, మిత్రుణ్ణి బాధపెట్టకూడదని యింతవరకు దాచానంటాడు.
ఈ మిత్రుడి విషయంలో మరో సాక్షిని కూడా ప్రశ్నించాలి. ఫ్రీడా “ నీ. మిత్రుడు రాకుండా నీవు పెళ్ళెలా చేసుకుంటావు? ”, అంటుంది. అంతే కాదు, నీ మిత్రుడు ఆ పరిస్థితిలో ఉంటే, నీవసలు పెళ్ళి చేసుకోకూడదు”, అంటుంది.ఇది మరీ ఆశ్చర్యం. ఏ వధువైనా, ఎంత సౌజన్యమూర్తి అయినా, యిలా అంటుందా? అసలెవడు యీ మిత్రుడు ? అతని విషయంలో ఆమె కెందుకంత ఆసక్తి? అపార్థం చేసుకోకండి.ఆమె ఆసక్తి మిత్రుడి గురించి కాదు, కాబోయే భర్తకు తనయందు నిబద్ధతత గురించి.పెళ్ళి అయిననతరువాత తనతో కూడా దాపరికంలేకుండా ఉంటాడా? మిత్రుడి దగ్గర యిన్ని విషయాలు దాచినవాడు, ఏ కారణమైనా చెప్పొచ్చు, రేపు తన దగ్గర దాచడా?
ఈ ప్రవాసమిత్రుడు, తండ్రికి చాలా యిష్టమట.నిజమా? కొడుకు అందుకు విరుద్ధంగా, నీకు నా మిత్రుడంటే యిష్టం ఉండదు. అందుకే నీ దగ్గర దాచానంటాడు. దానికి విరుద్ధంగాకూడా అంటాడు కొడుకు, “ నీవు అతనితో బాగా మాట్లాడేవాడివి కూడా”, అని. తండ్రి అంటాడు, “అతడికోసం నేను ఏడవలేదనుకుంటున్నావా?” ( “Do you imagine I didn't cry over him?)
ఆ మిత్రుడు చచ్చిపోయాడు, వాడికోసం నేను ఏడ్చాను కూడా అంటున్నాడు. అంటే ఏమిటి అర్థం? నీలోని రచయితను నేను ఆమోదించలేనని, ఆమోదించలేదని నీ అభియోగం.అది సరికాదు.
ఇంతకూ యీ ప్రవాసమిత్రుడి విషయం తేల్చవలసిందే. ఇతడు వాస్తవంగా లేడు. తండ్రి చెప్పిందే నిజం. జిఓర్గ్ తనలోని ఒక భాగాన్ని , తనకు దూరంగా , పరదేశానికి ప్రవాసం పంపాడు. అతణ్ణి ఆమోదించలేడు. తనకు జీవితంలో స్థిరపడాలని, వ్యాపారంలో వృద్ధిచెందాలని, పెళ్ళి చేసుకోవాలని ఉంది. తనలోని ఆ “మిత్రుడు” తనకు అమిత్రుడు.అందుకే అతడికి ప్రవాసం. అక్కడ అతడూ “వ్యాపారం” చేస్తున్నాడు. అతడిది రచనావ్యాపారం.
తనలోని రచయితకు తనకు జరిగే ఘర్షణలో జిఓర్గ్ తండ్రి , కాబోయే భార్య నష్టపోతారు. కష్టానికి నష్టానికి తాను కారకుడు. కనుక శిక్షార్హుడు.
ఇంతకూ, తేలిందేమిటంటే, కథలో ఒక పాత్ర తగ్గిపోయాడు.ప్రవాసమిత్రుడు లేడు, తిరిగిరాడు. నలుగురు ముగ్గురైనారు. చివరకు కథలో ఎందరు మిగులుతారో చూద్దాం.
రచనావ్యాసంగానికి పెళ్ళికి యీ కథలో ఉన్నంత వైరుద్ధ్యం, ఎన్నికలో యింత ఘర్షణ అవసరమా? ఈ రెంటిలో ఏదో ఒక దానినే ఎన్నుకొన తీరాలా? కీర్క్ గార్డ్, కాఫ్కాలవంటివారికి ప్రత్యేకమనదగినదా? లేక వారి అనిర్దిష్టమైన లైంగికసమస్యను దాచడానికి ఇది ఒక నెపమా? ఫ్రాయిడ్ సిద్ధాంతందృష్టిలో దీనిని పరిశీలించవచ్చు. తండ్రికొడుకులకు మధ్య తల్లివిషయంలో స్పర్ధగా మొదలై తాదాత్మ్యతగా ( identity) పరిణమిస్తుందన్నది ఆ సిద్ధాంతం. అది కథలో స్పష్టమే. ఆ స్పర్థలో కలిగిందే జిఓర్గ్ వివాహవైముఖ్యం కావచ్చు. ఆ అపరాధభావం కథ ముగింపుకు కారణం కావచ్చు. తండ్రి కొడుకును చాలా తీవ్రమైన నిందచేస్తాడు కొడుకు, శీలంలేని స్త్రీవలలో పడి తల్లి స్మృతిని అపవిత్రం చేస్తున్నాడని. నేరం యిద్దరిదీ. కనుక యిద్దరూ పంచుకున్నారు. తండ్రి తీర్పు మాత్రమే చెప్పాడు. దాని అమలు చేయవలసిన అవసరం లేదు కొడుకుకు. తండ్రి ఫ్రాయిడ్ దృష్టిలో సూపర్ యీగో (superego). అది ఎప్పుడూ అతి కఠినంగానే తీర్పు యిస్తుంది. కాని యీగో ( ego) దానిని సమన్వయించుకోవలె. జి ఓర్గ్ ఆ సమన్వయం చేసుకోలేదు. ( భారతీయభావనలో ఫ్రాయిడ్ చెప్పిన ఇడ్, యీగో,సూపర్ యీగోలకు సమానార్థకాలు కాకపోవచ్చు.కాని యింద్రియాలు, మనసు, బుద్ధి యీ పనులు చేస్తాయి. బుద్ధి ఒక్కొక సారి అతిగా బుద్ధి చెప్పాలని చూస్తుంది. మనసు యింద్రియబుద్ధులను. సమన్వయపరచాలి.బుద్ధికి కూడా బుద్ధి చెప్పవలసి ఉంటుంది. అలా జరగలేదు కాఫ్కా కథలో. తండ్రి కొడుకులిద్దరూ తప్పు చేశారు.( ఈ తప్పుకు పరిష్కారం కాఫ్కా ఎలా చేశాడో చివర చూద్దాం.)
ఇప్పుడు మరో పాత్ర కూడా నిష్క్రమించాడు. తండ్రి కూడా లేడు . అతడు జిఓర్గ్ బుద్ధి (superego).
ఇద్దరు మిగిలారు.జిఓర్గ్, ఫ్రీడా. జిఓర్గ్ నలుగురిలా సుఖజీవనం, జీవనసుఖం కోరుకున్నాడు.
అతడు కోరిన “సాధారణ” జీవితానికి ప్రతీక ఫ్రీడా.అది అందదేమోనని అతడి ఆందోళన, అతనిలో ఘర్షణ. అతడి ఆత్మహత్యలో కూడా లైంగికస్ఫురణ. ( “నీళ్ళలో మునిగి చావు” అన్నది తండ్రి విధించిన శిక్షారూపం. “నీళ్ళలో మునగడం” రతిస్ఫురణ. కాఫ్కా వాడిన జర్మన్ పదం (Verkehr) రెండర్థాలనిస్తుంది. ఈ కథ ముగింపులో నది వంతెనపై ట్రాఫిక్ ను , లైంగికక్రియను కూడా స్ఫురించే పదం వాడాడు కాఫ్కా. ( Verkehr - traffic or transport, but also association, communication, dealings (in a commercial sense) or intercourse (in all meanings of the term).వంతెన కడ్డీ పట్టుకుని వేలాడుతున్నవాడు, ట్రాఫిక్ రొదకోసం ఆగి, అప్పుడు చేతులు వదిలేశాడు. రొద ఎందుకు అవసరం? నది చేసే రతికూజితాలు రొదలో మునిగిపోడానికి.(“his hands were getting weak. Between the posts he spotted an autobus that would easily drown out his fall.”)
అంటే, తీర్పు, అమలు రెండు కూడా వాస్తవాలు కావు, ప్రతీకలు.
తీర్పుకు తిరిగి చేరుకుందాం. తండ్రి కొడుకులు యిద్దరూ తప్పు చేశారు. ఆ తప్పులను కాఫ్కా ఎలా పరిష్కరించాడు? కుటుంబంలో కాదు, లోకంలో కాదు, తప్పు లేకుండా ఒప్పు ఉండదు.అన్యాయం లేకుండా న్యాయం ఉండదు. అసత్యం లేకుండా సత్యం ఉండదు. ఇది కల్తీ లోకం. ఈ కల్తీ అస్తిత్వవాదసత్యం.ఈ సత్యాన్ని యీ కథలో కాఫ్కా ఎలా చెప్పాడో చూద్దాం.
జిఓర్గ్ చాలా పశ్చాత్తాపం పొందాడు, పెద్దవాడైన తండ్రిని శ్రద్ధగా చూచుకోలేదని. ఆయనను తన చేతుల్లోకి తీసుకుని తన గదిలో తన పక్కమీద పడుకోబెట్టడానికి తీసుకెళుతున్నాడు. తీసుకెళుతున్నపుడు, తండ్రి తన గుండెపైన వేలాడుతున్న గడియారపుగొలుసుతో ఆడుకుంటున్నట్టు అనిపించింది. గొలుసు విడిపించి ఆయనను పక్కమీద పడుకోబెట్టడం కష్టమయింది.
“the father was playing with his watch chain. He held the chain so firmly that he could not immediately lay him onto the bed.”
“his father was playing with his watch chain on his chest”
“the old man on his breast was playing with his watch chain”
ఇన్ని విధాల అనువాదాలు చేశారు యింగ్లీషులో. ఇందులో ఒకటి సరి అయిన అనువాదం కాదు. తప్పు అనువాదం కూడా. కాని ఆ తప్పు నాకు నచ్చింది.”the old man on his breast” సరి అయిన అనువాదం కాదు. కాని ఆ తప్పు, ముసలి తండ్రిని కొడుకు గుండెలపై చంటివాణ్ణి చేసింది. కొడుకు గుండెపై జేబుగడియారపు గొలుసు వేలాడుతూంది.ఆ గొలుసుతో ఆడుతున్నాడు ముసలాడు. (“an seiner Brust der Vater mit seiner Uhrkette spiele”)
తండ్రిని చేతులమీదనుండి తీసి పక్కపై పడుకోబెట్టడం “కష్టమయింది”.ఏమిటా కష్టం? బృహత్కాయుడు తండ్రి (“ still a giant!”). తండ్రి బరువైనాడా? లేక అతడు బలంగా పట్టుకున్న గొలుసు విడిపించడం కష్టమైందా ? ఏ తల్లినడిగినా చెబుతుంది ఆ కష్టమేమిటో? చంటివాణ్ణి ఒడిలోనుండి తీసి పక్కపై పడుకోబెట్టబోతుంటే, బుల్లి చేతులతో వాడు తన మెడలోని మంగళసూత్రంతోనో చంద్రహారంతోనో ఆడుకుంటుంటాడు. ఆ చిన్న చేతులనుండి “గొలుసు” విడిపించడం సులభమేమీ కాదు, యిద్దరికీ . కథలో తండ్రి చంటివాడైనాడు. కొడుకు తల్లి అయ్యాడు. (“అతడికోసం నేను ఏడవలేదనుకుంటున్నావా?” “Do you imagine I didn't cry over him?” అంటాడు తండ్రి తన “ప్రవాసికొడుకు” గురించి .) ఈ గొలుసు, యీ కథలో ప్రాణభూతమైన ప్రతీక. తండ్రికొడుకులు యిద్దరిలో లోపాలుంటాయి.కాని బంధం ఏమవుతుంది? తండ్రికొడుకులబంధమే కాదు, ఏ బంధమైనా విడిపించడం సులభంకాదు. తండ్రి ప్రేమ నిజం, స్వార్థమూ నిజం. అట్లాగే కొడుకు ప్రేమ నిజం, స్వార్థమూ నిజం . బంగారమే కాదు, ప్రేమ కూడా కల్తీ. రాగి కలిస్తేనే బంగారం గొలుసు లాగినా తెగదు .
కాఫ్కా బంధాలగురించి చెప్పడంలేదు. లోకంలోని కల్తీ అనే అస్తిత్వవాదసత్యం గురించి చెబుతున్నాడు.
'There are only two things. Truth and lies. Truth is indivisible, hence it cannot recognize itself; anyone who wants to recognize it has to be a lie.' (Kafka: Notebooks)
సత్యాసత్యాలు, న్యాయాన్యాయాలు ద్వంద్వాలు. ఒకటి లేకుండా మరొకటి ఉండదు. కల్తీలేని సత్యము, కల్తీలేని న్యాయము లోకంలో దొరకదు. ఇదే తండ్రి కొడుకుతో కోపంలో పలికిన నిజం:
“ఇంతవరకు నీకు నీవు మాత్రమే తెలుసు! నిజానికి నీవు ఒక అమాయకపు పిల్లవాడివి, కాని అంతకంటే నీవొక దయ్యపు మనిషివి.”
ఇదీ అసలు తీర్పు.
****
No comments:
Post a Comment